Quy định về báo cáo và điều tra tai nạn hàng hải

2013/8/29 16:35

Về khái niệm, TNHH là tai nạn do đâm va hoặc các sự cố liên quan đến tàu biển gây hậu quả chết người, mất tích, bị thương, thiệt hại đối với hàng hóa, hành lý, tài sản trên tàu biển, cảng biển và công trình, thiết bị khác, làm cho tàu biển bị hư hỏng, chìm đắm, phá hủy, cháy, mắc cạn hoặc gây ô nhiễm môi trường...
TNHH được coi là nghiêm trọng khi: làm chết hoặc mất tích người; làm tàu bị tổn thất toàn bộ; làm tràn ra biển từ 100 tấn dầu trở lên hoặc từ 50 tấn hoá chất độc hại trở lên; làm ách tắc luồng hàng hải từ 48 giờ trở lên.
Tai nạn hàng hải nghiêm trọng là tai nạn hàng hải không thuộc các trường hợp trên và là một trong các trường hợp dưới đây: Tàu biển bị cháy, nổ, mắc cạn từ 24 giờ trở lên, làm hư hỏng kết cấu của tàu ảnh hưởng đến khả năng đi biển của tàu; làm tràn ra biển dưới 100 tấn dầu hoặc dưới 50 tấn hoá chất độc hại; làm ách tắc luồng hàng hải từ 24 giờ đến dưới 48 giờ.
Về mục đích, điều tra TNHH là việc xác định điều kiện, hoàn cảnh, nguyên nhân hay những khả năng có thể là nguyên nhân gây ra TNHH nhằm có những biện pháp hữu hiệu phòng tránh và hạn chế tai nạn tương tự. Điều tra TNHH không nhằm xác định trách nhiệm hay nghĩa vụ pháp lý. TNHH phải được điều tra đúng quy định, kịp thời, toàn diện và khách quan.
Về nguyên tắc, TNHH đặc biệt nghiêm trọng phải được điều tra.
Về thẩm quyền, cục hàng hải Việt Nam là cơ quan đầu mối tổ chức điều tra đối với các vụ tai nạn hàng hải theo quy định. Giám đốc cảng vụ hàng hải có trách nhiệm tổ chức điều tra tai nạn hàng hải xảy ra trong vùng nước cảng biển và tai nạn hàng hải khác do cục trưởng cục hàng hải Việt Nam giao.
Khi nhận được thông tin về tai nạn hàng hải trong vùng nước cảng biển thuộc khu vực quản lý, Giám đốc cảng vụ hàng hải phải cử người có chuyên môn nghiệp vụ đến ngay hiện trường xảy ra tai nạn hàng hải và lên tàu kiểm tra hiện trường, xem xét các vị trí làm việc và thu thập các vật chứng cần thiết cho công tác điều tra. Khi tiến hành các công việc này, nhất thiết phải lập biên bản và có sự chứng kiến, xác nhận của người có thẩm quyền trên tàu và tránh ảnh hưởng đến sự vận hành an toàn của tàu.
cục trưởng cục hàng hải Việt Nam quyết định tổ chức điều tra tai nạn hàng hải xảy ra ngoài vùng nước cảng biển Việt Nam; Trong trường hợp cần thiết, quyết định tổ chức điều tra tai nạn hàng hải xảy ra trong vùng nước cảng biển Việt Nam. cơ quan tổ chức điều tra tai nạn hàng hải có trách nhiệm ra quyết định thành lập Tổ điều tra tai nạn hàng hải.
Trong quá trình điều tra tai nạn hàng hải, nếu phát hiện có dấu hiệu cấu thành tội phạm thì Giám đốc cảng vụ hàng hải hoặc cục trưởng cục hàng hải Việt Nam thông báo cho cơ quan điều tra có thẩm quyền và chuyển giao hồ sơ, tài liệu, vật chứng có liên quan đến vụ tai nạn hàng hải theo yêu cầu của cơ quan điều tra có thẩm quyền; trước khi chuyển giao, hồ sơ, tài liệu phải được sao y hoặc phô tô để lưu lại phục vụ việc điều tra tai nạn hàng hải; việc chuyển giao hồ sơ, tài liệu, vật chứng phải lập biên bản bàn giao theo quy định....
Về tổ điều tra TNHH, tối thiểu phải có 03 người do một tổ trưởng trực tiếp điều hành, một tổ phó giúp việc và tổ viên do Giám đốc cảng vụ hàng hải hoặc cục trưởng cục hàng hải Việt Nam quyết định theo thẩm quyền. Thành viên của Tổ điều tra TNHH phải là người có đủ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, pháp luật cần thiết đã qua các khóa huấn luyện đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về điều tra tai nạn hàng hải.
Về nhiệm vụ và quyền hạn của Tổ điều tra TNhh:
- Lập kế hoạch điều tra, xây dựng dự toán kinh phí điều tra thực hiện điều tra TNhh theo quy định. Kế hoạch điều tra phải được Giám đốc cảng vụ hàng hải hoặc cục trưởng cục hàng hải Việt Nam phê duyệt. báo cáo bằng văn bản về quá trình điều tra và kết quả điều tra TNhh cho cơ quan có thẩm quyền thành lập Tổ điều tra TNhh.
- Thông báo bằng văn bản cho thuyền trưởng, chủ tàu và đại lý chủ tàu về việc tiến hành điều tra TNhh. Nội dung thông báo bao gồm: Tai nạn hàng hải được điều tra; Thời gian và địa điểm cuộc điều tra bắt đầu; Tên và địa chỉ liên hệ của Tổ điều tra; Quyền và nghĩa vụ của các bên đối với cuộc điều tra tai nạn hàng hải.
- Sử dụng trang thiết bị cần thiết để phục vụ điều tra TNhh.
- Yêu cầu các bên liên quan đến TNhh có biện pháp giữ nguyên hiện trường và bảo vệ các chứng cứ liên quan theo yêu cầu của việc điều tra TNhh.
- Yêu cầu những người liên quan đến TNhh tường trình bằng văn bản những vấn đề họ biết về điều kiện, hoàn cảnh, diễn biến của TNhh và đối tượng liên quan đến TNhh. Trường hợp cần thiết phải thẩm vấn những người này thì phải thông báo cho họ biết trước về thời gian, địa điểm tiến hành thẩm vấn. Khi cần có thể yêu cầu chủ tàu, người quản lý khai thác tàu bố trí phiên dịch để phục vụ công tác phỏng vấn.
- Yêu cầu thuyền trưởng, người có trách nhiệm liên quan cung cấp bản sao các nhật ký của tàu, hải đồ khu vực tàu bị nạn và các biên bản, tài liệu cần thiết khác về tàu và trang thiết bị trên tàu.
- Yêu cầu tổ chức phân cấp và giám sát kỹ thuật tàu, chủ tàu, đại lý, tổ chức thông tin hàng hải, trung tâm phối hợp tìm kiếm - cứu nạn hàng hải, trung tâm điều hành hệ thống giám sát giao thông tàu thuyền, bảo đảm an toàn hàng hải, hoa tiêu hàng hải và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khác cung cấp thông tin cần thiết để phục vụ điều tra TNhh.
- Kiểm tra, thu thập bản sao các giấy tờ đăng ký, đăng kiểm, bảo hiểm của tàu, các giấy tờ cần thiết khác có liên quan và các loại chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên để phục vụ điều tra TNhh.
- Ghi âm, chụp ảnh, ghi hình, khảo sát, trưng cầu giám định và thực hiện những công việc khác nếu thấy cần thiết đối với việc điều tra TNhh. - Tổng hợp, xác minh, phân tích, đánh giá và đề xuất kết luận nguyên nhân gây ra TNhh.
- Lập báo cáo điều tra TNhh.
- Lưu trữ, bảo quản hồ sơ, tài liệu và các vật chứng có liên quan đến TNhh theo đúng quy định. Về thời hạn điều tra tai nạn hàng hải, pháp luật quy định: Đối với các TNhh xảy ra trong vùng biển Việt Nam thì thời hạn điều tra không quá 60 ngày làm việc kể từ ngày tai nạn hàng hải xảy ra. Trong trường hợp phức tạp, nếu việc điều tra TNhh không thể hoàn thành theo thời hạn quy định, trên cơ sở đề xuất của tổ trưởng Tổ điều tra TNhh, Giám đốc cảng vụ hàng hải phải kịp thời báo cáo bằng văn bản cho cục trưởng cục hàng hải Việt Nam xem xét, quyết định gia hạn thời gian điều tra TNhh....