Vừa qua Hội KHKT Cầu đường Việt Nam nhận được Công văn số 4517/BGTVT – KHCN ngày 22/4/2014 của Bộ GTVT về việc góp ý kiến dự thảo TCVN “ Kiểm định cầu đường sắt” do Cục Đường sắt Việt Nam soạn thảo. Thay mặt Trung ương Hội, Chủ tịch Ngô Thịnh Đức đã có ý kiến như sau:
Những vấn đề chung
Tiêu chuẩn được biên soạn có nội dung chủ yếu căn cứ vào triết lý thiết kế và phương pháp luận của hệ thống tiêu chuẩn Liên Xô trước đây, trong đó tiêu chuẩn thiết kế cầu 22TCN 18 – 79 là căn cứ chính nên những bổ sung, cập nhật của người biên soạn để tiếp cận với các vấn đề liên quan đến các tiêu chuẩn thiết kế, thi công, vật liệu, tiêu chuẩn thí nghiệm…được thể hiện trong dự thảo tiêu chuẩn này sẽ không tương thích và do đó không thể sử dụng được. Việc viện dẫn hay bổ sung những quy định, những hướng dẫn, khuyến cáo v.v. của Tiêu chuẩn thiết kết cầu 22TCN 272 – 05 nói riêng và các tiêu chuẩn liên quan theo hệ thống AASHTO và ASTM sẽ không được chấp nhận vì sẽ trở thành “ râu ông nọ cắm cằm bà kia”.
Chừng nào các tiêu chuẩn liên quan đến công trình cầu đường sắt chưa được cập nhật theo các tiêu chuẩn liên quan đến công trình cầu đường ô tô đã được chuyển đổi theo hệ thống AASHTO và ASTM thì việc bổ sung cập nhật để biên soạn và chuyển đổi tiêu chuẩn kĩ thuật “Quy trình kĩ thuật – Kiểm định cầu đường sắt 22TCN258 – 99” đang được sử dụng hiện nay thành TCVN 0000:2014 sẽ hầu như không có thay đổi đáng kể nào.
Một số thuật ngữ cần xem lại như “ đẳng cấp cấu kiện”, “đẳng cấp kết cấu”, “đẳng cấp hoạt tải”, “cơ quan có tư cách pháp nhân về thí nghiệm”… và các lỗi chính tả, lỗi đánh máy cần được soát xét kỹ hơn.
Một số góp ý cụ thể
Mục 2.3. Mối quan hệ với các quy trình, tiêu chuẩn xây dựng khác:
Đề nghị bổ sung “Trong khi áp dụng các Tiêu chuẩn này cần tuân thủ các quy chuẩn xây dựng, các quy chuẩn kỹ thuật liên quan và tham khảo các tiêu chuẩn xây dựng có liên quan đến khí hậu Việt Nam, tải trọng gió, vùng động đất...đang có hiệu lực tại Việt Nam".
Mục 4.1.1. Đề nghị bỏ từ “mới” và bổ sung sửa đổi thành: “Sau khi kết thúc xây dựng cầu để đánh giá tổng thể ngay trước khi đưa công trình vào khai thác đối với những cầu có áp dụng kết cấu mới, công nghệ mới và vật liệu mới”.
Mục 4.1.2. Đề nghị thay khái niệm “ Tính toán sơ bộ” bằng khái niệm “Tính toán kiểm định và tính toán phục vụ thử tài nếu cần thiết” và đối với hạng mục “Thử tài” sửa thành “Thử tài nếu cần thiết” vì kiểm định không có nghĩa là lúc nào cũng phải tiến hành thử tài.
Mục 4.1.6. Tính toán sơ bộ trước và sau khi thử cầu
Đề nghị đưa mục thí nghiệm trong phòng thí nghiệm 4.1.8 lên trên mục tính toán. Như trên đã đề cập, không nên coi là tính toán sơ bộ sau khi có số liệu hồ sơ thu thập được, số liệu khảo sát, do vẽ các kích thước cần thiết, số liệu thí nghiệm của vật liệu, tiến hành tính toán kiểm định, phân tích đánh giá để kết luận. Trong trường hợp cần thiết mới thử tài và kết quả tính toán kiểm định ở bước 1 sẽ cùng với tính toán thiết kế thử tài sẽ được sử dụng để so sánh kết quả thử tài, phân tích đánh giá và kết luận khả năng khai thác của cầu. Quy định trình tự và thay đổi khái niệm như đề xuất như trên sẽ phù hợp với mục 4.4.1. Các dạng công tác kiểm định.
Các bảng 5, bảng 6 về vật liệu thép nên đưa vào phần phụ lục vì mục 5.9.2 đã chỉ ra nguyên tắc xác định các đặc trưng cơ lý hóa của thép nói riêng và của vật liệu nói chung.
Mục 6.5.1. Hoạt tải ô tô tiêu chuẩn : Nên sửa thành hoạt tải thiết kế đối với làn đường ô tô (đi chung hoặc đi riêng). Do ở đây sử dụng triết lý thiết kế và phương pháp luận của 22TCN 18 – 79 nên các loại hoạt tải thiết kế cầu đường ô tô khác như HS 20 – 44,HL 93… sẽ không đưa vào để tính toán được.
Mục 7.4.1 Phân loại kết cấu nhịp thép. Có cần thiết không? Nếu cần thiết thì các loại dàn thép của các cầu đường sắt mới xây dựng trong những năm gần đây sao không được đưa vào phân loại?
Kết luật và kiến nghị:
Tiêu chuẩn được trình bày quá chi tiết, nhắc lại quá nhiều những khái niệm, những định nghĩa, những công thức… thông thường mang tính giáo khoa quen thuộc với các kỹ sư cầu nên có nội dung rườm rà và quá dài, cần được rút gọn lại, viện dẫn các tiêu chuẩn liên quan để tránh nhắc lại trong tiêu chuẩn này.
Do không có thay đổi nội dung căn bản so với 22TCN258 – 99 nên phạm vi áp dụng phải được làm rõ, nếu không, khi tiến hành kiểm định các cây cầu được thiết kế không theo 22TCN 18 – 99 sẽ có những nhầm lẫn về sức đề kháng của vật liệu, của kết cấu dẫn đến đánh giá sai về khả năng khai thác của cây cầu được kiểm định.