Chuyện mật phục "xử tiêu cực" trong đăng kiểm
Chưa khi nào thông tin về ngành Đăng kiểm lại “nóng” như những tháng đầu năm 2014 với hàng loạt đăng kiểm viên, trung tâm đăng kiểm bị kỷ luật. Tỷ lệ xe bị “đánh trượt” đăng kiểm cũng cao chưa từng thấy. Có được kết quả đó là cả một cuộc chiến cam go và sự quyết tâm của ngành Đăng kiểm để lập lại trật tự trong lĩnh vực “nhạy cảm” này.
Các Thanh tra viên của Cục Đăng kiểm ghi hình một cơ sở đóng thùng xe
Lái xe tự đánh… trượt đăng kiểm (!?)
Riêng lĩnh vực đăng kiểm ôtô, trong vòng 5 tháng đã có 52 đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ bị kỷ luật hoặc đình chỉ công tác. Bên cạnh đó, hai trung tâm đăng kiểm xe cơ giới cũng bị đình chỉ có thời hạn. Hầu hết các trường hợp bị kỷ luật đều do lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN trực tiếp phát hiện thông qua công tác phúc tra phương tiện vừa hoàn thành đăng kiểm.
Ông Trần Kỳ Hình - Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cho biết, thời gian qua lực lượng đăng kiểm viên chịu sức ép lớn bởi việc siết chặt kỷ cương trong công việc. Đến nay, dư luận xã hội đã đồng tình với chủ trương siết chặt chất lượng đăng kiểm và không còn tái diễn hiện tượng côn đồ uy hiếp trung tâm đăng kiểm, nên áp lực tâm lý của lãnh đạo đơn vị, anh em đăng kiểm viên cũng giảm bớt. Để động viên các đơn vị, đăng kiểm viên, tháng 6/2014, Cục sẽ vận dụng tối đa các chính sách hỗ trợ, phụ cấp cho cán bộ, công nhân viên các đơn vị đăng kiểm, cũng như đề nghị các đơn vị đăng kiểm vận dụng các chính sách hỗ trợ tốt nhất cho các đăng kiểm viên.
Trực tiếp theo chân các tổ công tác của Cục Đăng kiểm VN làm nhiệm vụ phúc tra phương tiện, PV đã cảm nhận được sự gian nan, vất vả trong đấu tranh, chống tiêu cực. Tổ công tác phải tiến hành mật phục và theo dõi các đối tượng trong một thời gian dài, đồng thời giữ bí mật đến phút chót.
Tuy vậy, cũng có lần tổ công tác bắt… hụt chiếc xe tải bị nghi vấn tại một đơn vị kiểm định khu vực phía Bắc. Chiếc xe này có biểu hiện thực hiện sai quy trình đăng kiểm đỗ ở bên ngoài khuôn viên của đơn vị đăng kiểm và vừa được dán tem đăng kiểm. Khi thoáng thấy tổ công tác của Cục Đăng kiểm VN, tài xế lập tức lái xe vụt thẳng. Còn đơn vị đăng kiểm địa phương vin vào lý do không gọi được xe quay trở lại phúc tra.
Một chuyện khác cũng ly kỳ không kém. Khi tổ công tác phát hiện vi phạm đăng kiểm bỏ qua “bệnh” của xe và quy lỗi của đăng kiểm viên. Tuy nhiên, lái xe lại bất ngờ đứng ra nhận lỗi thay nhân viên đăng kiểm.
Đơn cử trường hợp ngày 28/5, tổ công tác phát hiện xe 62L-1683 đã hoàn tất đăng kiểm tại trung tâm đăng kiểm 62-01S tỉnh Long An và chờ dán tem. Tuy nhiên, lúc kiểm tra phanh tay, hiệu lực phanh chỉ còn 3%, trong khi tiêu chuẩn phải từ 16% trở lên. Khi lập biên bản, đơn vị đổ lỗi cho lái xe tự ý tháo ốc ở phanh ra. Bất ngờ là lái xe không những không cãi lý với đăng kiểm viên mà tự nhận ngay mình đã làm việc đó để... tự đánh trượt?! Tuy nhiên, lái xe lại không giải thích được việc tháo phanh nhằm mục đích gì. Với trường hợp này, Cục Đăng kiểm VN phải họp hội đồng đánh giá mức độ vi phạm và vẫn có hình thức xử lý nghiêm đơn vị đăng kiểm.
“Cò” đăng kiểm làm đơn tố cáo… ảo
Chưa khi nào Cục Đăng kiểm VN lại nhận được nhiều đơn thư phản ánh, tố cáo tiêu cực nhiều như thời gian qua. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2014 đã có hơn 100 tin nhắn qua đường dây nóng, gần 100 tin nhắn qua điện thoại và hơn 20 thư điện tử gửi về lãnh đạo Cục Đăng kiểm tố cáo tiêu cực. Nhiều tin nhắn tố cáo có cả danh tính người gửi. Tuy nhiên, trong số đó có không ít tin nhắn dọa dẫm lãnh đạo Cục hoặc cảnh báo về việc “kỷ luật chặt sẽ hết người làm cho ngành Đăng kiểm”.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN cho biết, dù thông tin chính danh hay nặc danh đều được Cục phân loại để ưu tiên thẩm tra, xác minh hoặc lồng ghép trong các đợt kiểm tra.
Ông Nguyễn Minh Cương - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN kể, khi ông đến gặp người viết đơn ở Nghệ An, người đó không nhận là mình viết đơn và cũng không hợp tác. Có trường hợp ở địa phương khác, ông Cương bí mật ăn chực nằm chờ suốt hai ngày cùng đi đăng kiểm với người cung cấp thông tin về việc có tiêu cực hay không. Tuy nhiên, cả hai ngày đó đều không phát hiện đăng kiểm viên bỏ qua lỗi xe và nhận tiền như tố cáo trước đó.
Hai lần khác, ông Cương đi thẩm tra thông tin về việc bỏ tiền để được lên đời xe, nâng cấp tải trọng xe… nhưng đều không đúng phản ánh. “Hiện nay, 60-80% kết quả đăng kiểm vẫn phụ thuộc yếu tố người kiểm định, nên có không ít thông tin gây nhiễu, có thể do “cò” đăng kiểm xe hoặc chủ xe, lái xe thù hằn với đăng kiểm viên đưa ra”- ông Cương nhận định.
“Đầu gấu” vác dao đi đăng kiểm
Chấp hành chỉ đạo của Cục Đăng kiểm VN, hầu hết các đơn vị đăng kiểm trên toàn quốc đều siết chặt quy trình đăng kiểm. Cũng nhờ đó, tỷ lệ xe đăng kiểm lần đầu không đạt hiện nay lên hơn 33%, cao nhất từ trước đến nay. Khi các đơn vị đăng kiểm làm chặt đã xuất hiện một số vụ côn đồ mang hung khí uy hiếp đăng kiểm viên. Tại đơn vị đăng kiểm 14-02S Quảng Ninh, lái xe làm chết máy ôtô tại đầu dây chuyền kiểm định để cản trở, sau đó thuê “đầu gấu” vác dao, kiếm uy hiếp lãnh đạo và đăng kiểm viên. Tại Phú Thọ, một số lái xe hò nhau đỗ xe chắn trước cổng đơn vị đăng kiểm để gây ùn tắc. Còn tại TP HCM, một đăng kiểm viên bị hành hung trên đường đi làm về…
Ngay sau khi xảy ra những vụ việc trên, Bộ GTVT có văn bản đề nghị công an các tỉnh tăng cường bảo vệ an ninh cho các đơn vị đăng kiểm và đăng kiểm viên. Cục Đăng kiểm VN cũng trực tiếp làm việc với cơ quan công an địa phương để có giải pháp ngăn chặn.
Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Minh Cương, từ tháng 5 đến nay không xảy ra vụ việc nào tương tự. Công an nhiều địa phương đã đưa trung tâm đăng kiểm vào mục tiêu quan tâm bảo vệ an ninh trật tự đặc biệt. Hầu hết đăng kiểm viên đều vững tâm lý vì biết rằng, công việc mình làm hoàn toàn đúng và được pháp luật bảo vệ, dư luận xã hội ủng hộ.