Mổ xẻ trách nhiệm ban quản lý dự án
“Chất lượng công trình kém, tiến độ chậm thì trách nhiệm BQL dự án đến đâu? Làm thế nào để chất lượng công trình tốt hơn, tiến độ nhanh hơn, vốn đầu tư được tiết kiệm?...” - một loạt câu hỏi được Bí thư Ban Cán sự, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đặt ra ngay khi mở đầu phiên họp của Ban Cán sự đảng Bộ diễn ra chiều qua, 16/1/2014.
Bộ trưởng Đinh La Thăng
"Toàn bộ hệ thống chính trị của ngành GTVT phải vào cuộc để nâng cao chất lượng công trình. Đây là đòi hỏi của Đảng, của Chính phủ, của toàn thể nhân dân và là trách nhiệm, lương tâm của cán bộ công chức, viên chức, lao động ngành GTVT”. Bộ trưởng Đinh La Thăng
Trực diện bất cập
Liên quan đến hoạt động của các BQL dự án, ông Trần Xuân Sanh - Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông (CTGT) cho biết, mô hình tổ chức hoạt động các BQL dự án thuộc Bộ GTVT hiện chưa có sự thống nhất. “Có ban giao một phòng thực hiện toàn bộ công việc từ đầu đến cuối dự án, có ban lại giao nhiệm vụ quản lý dự án cho nhiều phòng chức năng, mỗi phòng thực hiện một số nhiệm vụ” - ông Sanh chỉ rõ.
Đối với vấn đề nhân sự, ông Sanh cho rằng, chất lượng cán bộ tại các BQL dự án chưa cao, vẫn thiếu chuyên gia giỏi trong từng lĩnh vực. “Việc thiếu nhân sự giỏi đã dẫn đến sự chậm trễ trong giải quyết công việc, dẫn đến sự thiếu tính quyết đoán, tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm từ đó làm cho tiến độ thực hiện dự án bị đình trệ” - ông Sanh khẳng định.
Bàn về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của BQL dự án, ông Sanh khẳng định còn nhiều tồn tại, trong đó, chủ yếu là do năng lực, kỹ năng quản lý dự án còn thiếu tính chuyên nghiệp nên lúng túng trong quá trình thực hiện, đặc biệt là khi triển khai các dự án có quy mô lớn, phức tạp, yêu cầu tiến độ gấp.
“Công tác lựa chọn nhà thầu tư vấn là khâu then chốt, yếu tố quyết định chất lượng dự án. Tuy nhiên, hiện nay việc tổ chức lựa chọn nhà thầu tư vấn trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư còn mang tính hình thức, chủ yếu áp dụng chỉ định thầu. Tư vấn chưa tốt dẫn đến chất lượng thiết kế không cao, có hiện tượng nhiều nhà thầu phụ tư vấn tham gia khảo sát, lập dự án. Cùng đó, các BQL dự án chưa sâu sát nên ở một số dự án, tư vấn đã đề xuất quy mô công trình lớn và giải pháp thiết kế chưa hợp lý, gây lãng phí (sử dụng phổ biến móng cọc khoan nhồi, chiều dày kết cấu áo đường lớn…) nhưng BQL dự án không có ý kiến phản biện, chỉ đạo, phải chờ khi Bộ rà soát phát hiện mới điều chỉnh” - ông Sanh phân tích.
Ngoài ra, ông Sanh cũng chỉ ra những trường hợp các khiếm khuyết, thiếu sót chỉ được phát hiện khi thực hiện công tác kiểm định độc lập hoặc khi đã đưa công trình, dự án vào khai thác, sử dụng. Vẫn còn tình trạng BQL dự án chưa quản lý tốt theo tiến độ tổng thể và tiến độ chi tiết nhà thầu đã cam kết thực hiện, chưa thực hiện tốt chế độ báo cáo hàng tháng theo yêu cầu. Trường hợp nhà thầu vi phạm, chưa có biện pháp giải quyết dứt điểm…
Công khai, minh bạch toàn bộ quy trình hoạt động
Khẳng định lâu nay, nói đến chất lượng thì thường nói lỗi do nhà thầu thi công, giải phóng mặt bằng mà ít đề cập đến BQL dự án, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của đơn vị là cực kỳ lớn.
“Thời gian qua, các BQL dự án đã có rất nhiều nỗ lực cố gắng. Phần lớn các công trình giao thông đã đảm bảo chất lượng, tiến độ. Bộ mặt kết cấu hạ tầng giao thông của cả nước đã có nhiều chuyển biến. Chúng ta không thể vì một vài công trình chậm tiến độ, chất lượng kém mà đánh đồng chất lượng của tất cả BQL dự án. Tuy nhiên, nếu chúng ta thực sự quyết tâm, nếu các BQL dự án thật sự quyết tâm, chắc chắn sẽ không có công trình chậm tiến độ, chất lượng không đảm bảo” - Bộ trưởng nêu rõ.
“Trong thời gian tới, Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng CTGT phải chủ trì, phối hợp cùng Vụ Pháp chế và các cơ quan liên quan rà soát lại toàn bộ văn bản liên quan đến hoạt động của các BQL dự án, xem cái gì cần sửa đổi, cái gì cần bổ sung. Cùng đó, phải quy định cụ thể những điều BQL dự án không được làm” - Bộ trưởng yêu cầu.
Bộ trưởng khẳng định phải minh bạch toàn bộ quy trình hoạt động của
các Ban quản lý dự án
Bộ trưởng Bộ trưởng khẳng định phải minh bạch toàn bộ quy trình hoạt động của các Ban quản lý dự án Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc công khai, minh bạch toàn bộ quy trình hoạt động của các BQL dự án để chấm dứt nhũng nhiễu. “Ngoài ra, cũng phải cấm triệt để việc bán thầu. Nếu giảm tuyệt đối các khâu trung gian, chúng ta sẽ giảm được chi phí. Các BQL dự án cũng cần sơ tuyển tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công, loại những đơn vị yếu kém ra trước” - Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng yêu cầu các BQL dự án phải xác định trách nhiệm của mình là quan trọng nhất trong việc đảm bảo chất lượng, tiến độ công trình. “Các BQL dự án phải có trách nhiệm bảo vệ quyền, lợi ích của đất nước. Đừng góp phần tăng nhập siêu của nước ngoài. Những gì trong nước sản xuất được, rẻ hơn, tốt hơn thì phải làm. Đây chính là lương tâm, trách nhiệm với đất nước” - Bộ trưởng lưu ý.
Chia sẻ những khó khăn, áp lực của các BQL dự án, Bộ trưởng khẳng định, Bộ GTVT sẽ cùng các BQL dự án chịu trách nhiệm để thực hiện bằng được một trong ba đột phá chiến lược là xây dựng được kết cấu hạ tầng tương đối đồng bộ, hiện đại vào năm 2020, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước.
Thiếu Tướng Nguyễn Đình Thuận
Thiếu tướng Nguyễn Đình Thuận - Cục trưởng Cục An ninh Kinh tế tổng hợp:
Chuyện “trách nhiệm thuộc nhà thầu” đã cũ Ai sẽ chịu trách nhiệm khi chất lượng công trình có vấn đề? Trước tiên là BQL dự án rồi đến tư vấn giám sát. Trước kia, người ta hay nói đến chuyện các nhà thầu “mua” tư vấn để bớt xén nguyên vật liệu, cắt quy trình. Nhưng giờ mọi thứ đã thay đổi. Giờ cần nâng mức xử lý, nâng trách nhiệm của tư vấn. Nếu phát hiện vi phạm, cán bộ tư vấn phải bị tước quyền hành nghề.
Ông Phạm Hồng Sơn
Ông Phạm Hồng Sơn - Tổng giám đốc BQL dự án đường HCM:
Để sai sót, tư vấn giám sát phải đền. Khi xảy ra sai sót tại các dự án, lâu nay ta không nhắc đến tư vấn thẩm tra trong khi vai trò của bộ phận này rất quan trọng. Từ trước đến nay, khi lựa chọn tư vấn thẩm tra, BQL dự án đường HCM thường lựa chọn những đơn vị có nhiều chuyên gia giỏi như Viện KHCN, Trường Đại học Xây dựng… Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng công trình, phải quan tâm hơn nữa đến chất lượng tư vấn giám sát. Nếu xảy ra sự cố thì tư vấn giám sát phải tham gia đền bù. Như thế sẽ tốt hơn nhiều
Ông Hoàng Đình Phúc
Ông Hoàng Đình Phúc - Tổng giám đốc BQL dự án 1:
BQL “nghiêm khắc”, sẽ hạn chế được sai sót. Chính chúng tôi là người ký biên bản nghiệm thu. Chúng tôi phải chịu trách nhiệm. Ở đâu, BQL dự án nghiêm khắc với tư vấn giám sát, nhà thầu thì ở đó chắc chắn hạn chế được sai sót. Để nâng cao chất lượng công trình, cần cho phép các BQL dự án tuyển chọn tư vấn độc lập vì các BQL dự án không thể kiểm soát 24/24h được, rất cần tư vấn độc lập. Có như vậy, BQL dự án yên tâm hơn khi nghiệm thu.