ĐÀN ÔNG ĐÓN TẾT
Truyện ngắn
Không biết đã bao nhiêu mùa tết, gia đình tôi thiếu đi bàn tay lo toan, vun vén của một người phụ nữ, kể từ khi mẹ qua đời trong một tai nạn giao thông. Người ngoài nhìn vào chắc cũng không khỏi thấy chông chênh nhưng ba thì bảo “Chỉ có hai cha con mình thì cũng vẫn là một gia đình”.
Thế nên tết năm nào ba cũng cố gắng lo cho tôi một cái tết vẹn toàn. Dĩ nhiên đó là sự vẹn toàn theo kiểu của đàn ông đón tết. Năm nay, gần đến tết ba gọi điện xuống bảo:
Minh họa: HƯNG DŨNG
- Khi nào con được nghỉ nhớ đến chợ hoa Tuy Hòa chọn một bó hoa lay ơn đỏ mang về con nhé! Nghe nói hoa ở đấy nhiều và đẹp lắm.
- Lay ơn vườn nhà mình năm nay không ra hoa sao ba?
Giọng cha bỗng chốc chùng xuống, nghe rất tội:
- Chắc là tại thời tiết nên không thấy khóm nào ra hoa cả.
Tôi bảo:
- Dạ. Chắc tại thời tiết lạnh, hoa ở đâu cũng thế chứ không riêng gì hoa trong vườn nhà mình đâu. Ba đừng buồn.
Ba cười. Cười chi mà buồn như gió lạnh khua…
Ba là vậy, tám năm rồi tết nào cũng lo nhất một bình lay ơn đỏ. Loài hoa mà mẹ thích. Ba quen sống bằng những hoài niệm cũ xưa, khi mà nhà còn đông đủ ba người. Những kỷ niệm về mẹ của ba mang màu sắc rất riêng. Giống như tôi bảo chiếc áo dài mẹ mặc khi đi hát chào xuân cùng hội phụ nữ phường màu đỏ. Thì ba phải đính chính rằng đó là màu đỏ của mặt trời xuống núi lúc hoàng hôn. Tôi gọi màu son mà khi còn trẻ mẹ hay dùng là màu hồng phấn. Nhưng ba cứ kiên quyết nói không phải, rồi lại thở dài vì đã không nhớ nổi chính xác màu son của mẹ. Để rồi vào một ngày nhiều gió nào đó, ba ngồi bên bậc cửa nhìn xa hút và cứ thắc thỏm hoài sao ngày xưa mẹ không dùng màu son đỏ. Tôi bảo:
- Màu đỏ xấu lắm ba ơi, chỉ dành cho mấy cô gái tuổi teen tinh nghịch thôi. Sao mà hợp với mẹ được.
Nhưng ba cứ khăng khăng:
- Thì khi đó mẹ con vẫn còn trẻ mà, dùng màu son đó đâu có sao vì nó rất hợp với màu bộ áo dài mà mẹ con hay mặc.
Tôi cười lắc lơ, nói ba yêu mẹ sao mà kỳ, chiều mẹ hoài mà không sợ mất mẹ sao? Nhất là ngày đó mẹ hay đi hát lắm, hết ở hội phụ nữ lại đến hội phường, hội tiểu thương. Ba cười xòa bảo “Tụi tao đâu nhăng nhít như tụi con nít bay mà lo dông dài. Yêu như tụi bay bây giờ mệt chết”.
* * *
Tết đến, việc khó khăn nhất đối với hai cha con tôi là việc gói bánh chưng. Dù đã có khuôn gói hẳn hoi nhưng sao chiếc bánh nào cũng méo, cũng không đẹp bằng những chiếc bánh từ bàn tay mẹ. Nhiều hôm ba ngồi gói đi gói lại, cố sao cho được đôi bánh đẹp thắp hương nhưng hình như bàn tay của cha con tôi chỉ quen làm việc nặng. Ba nhìn chiếc bánh méo xệch thở dài bảo:
- Chắc tại lúc còn sống mẹ con chiều ba quá, không cho ba động tay vào mấy việc này. Tết chỉ biết có bánh là ăn, có hoa là ngắm, có rượu xuân là uống cho vui nên bây giờ làm gì cũng chẳng ra hồn. Đến cái bánh đẹp để thắp hương cho mẹ con mà cũng không gói nổi.
Thế nhưng bảo đi mua ngoài chợ thì ba nhất quyết không. Ba bảo tết ngày xưa mẹ làm những gì thì bây giờ hai cha con cũng phải tập làm những thứ đó cho đầy đủ. Tết của mẹ không thể thiếu thịt đông, kẹo chè lam, vại dưa hành và vài ba món mứt. Mẹ chỉ chuẩn bị trong vài ngày là đã đâu vào đấy nhưng hai cha con có khi kệch rệch cả tuần vẫn chưa xong. Cứ mỗi lần nghe tôi khen những món ba làm ngon là thể nào ba cũng bảo:
- Món chè lam ba làm thường chưa được dẻo còn mấy món mứt thì màu sắc và mùi vị còn thua xa mẹ con lắm. Không hiểu mẹ con sao mà khéo léo, làm cái gì cũng ngon cũng đẹp.
Tôi nhìn ba lủi thủi một mình mà thương đến buốt lòng. Đã mấy lần tôi xin chuyển công tác về quê nhưng quy định trong quân đội nghiêm ngặt nên vẫn phải xa nhà biền biệt. Cố gắng lắm thì đôi ba tháng mới về thăm ba được một lần. Thương ba lúc trái gió trở trời không biết cậy nhờ ai nên tôi giục ba lấy vợ hoài mà ba không chịu. Lần nào ba cũng gắt:
- Ba từng này tuổi rồi còn vợ con gì. Bây giờ mà còn đi hỏi vợ người ta cười vào mặt ba ấy. Từ giờ con đừng nhắc đến chuyện này nữa nhé, ba giờ làm gì mà để người ta cười chê thì tội linh hồn mẹ con lắm.
- Mẹ con dù gì cũng đã mất gần chục năm rồi. Người sống thì vẫn phải chọn cách sống sao cho tốt nhất chứ ba. Thấy ba cô đơn thế này mẹ con chắc cũng buồn lắm đấy. Người ta bảo “con chăm cha không bằng bà chăm ông”, ba nghe con lấy vợ đi ba ạ.
Ba không nói gì chỉ thở dài, tiếng thở dài buồn hơn gió… Tôi biết là ba đang nhớ mẹ. Gần mười năm rồi nỗi nhớ chẳng nguôi ngoai, những mảng màu ký ức hình như vẫn còn tươi mới dù trên đầu ba tóc đã bạc nhiều. Tôi thường ngồi nhìn những áng mây bay ngang thị trấn, tưởng tượng có một áng mây nào đó là mẹ. Để rồi giật mình, biết đâu sẽ có một chiều xuân tôi chỉ còn một mình trong căn nhà nhỏ, mải miết tìm một áng mây mang dáng hình của ba. Ý nghĩ ấy khiến tôi thấy hoang mang…
Tết đến nhà nào cũng đông đủ vợ chồng con cái chỉ có nhà cha con tôi là đơn lạnh. Dù ba đã cố cười thật nhiều, đã luôn miệng nhắc về mẹ cho nhà thêm ấm cúng. Dù tôi đã nói rất nhiều hình dung về tương lai, dù bà con trong phố thường qua thăm hỏi, chúc tết hai cha con lắm. Mà sao vẫn thấy nhà trống trải. Bữa cơm nào ba cũng dọn thêm bát đũa của mẹ, cũng xới chút cơm, gắp vào chén những món ngon mà khi còn sống mẹ rất thích. Ba nói rất nhiều thứ với tôi mà nghe như ba đang thủ thỉ, tâm tình cùng mẹ. Cả một năm dài thiếu gì thứ chuyện, hết chuyện nhà mình đến chuyện của cả ngõ phố dài. Mà chuyện ba hay nhắc nhất có lẽ vẫn là giục tôi kiếm cho được một cô vợ. Tôi bảo:
- Con cũng muốn kiếm một cô gái dịu dàng và đảm đang như mẹ. Mà ngày xưa làm thế nào ba cưa đổ mẹ tài vậy ạ?
Ba nheo nheo mắt, cười bảo:
- Cái duyên cái số nó vồ lấy nhau chứ ba ngày xưa hiền như củ sắn, có biết tán gái gì đâu.
- Ba sướng thật, thế mà kiếm được vàng mười.
Ba cười vang bảo:
- Thế ba không phải cũng là vàng mười sao?
Bỗng nhiên sao tôi muốn ôm ba một cái. Thật chặt.
Những đêm giao thừa bao giờ ba cũng thắp lên hơi ấm của những câu chuyện cũ xưa như thế. Tôi nghe tiếng nhà hàng xóm bật sâm panh và hô vang chúc rượu nhau mà chạnh lòng thương ba biết mấy. Mỗi xuân về, ba lại thêm một tuổi, ký ức không nhạt nhòa mà tương lai mỏng như cánh chuồn chuồn trong bão…
* * *
Tết này tôi có một bất ngờ lớn muốn dành cho ba. Người đi mua những bông hoa lay ơn đỏ, người hồ hởi vào siêu thị sắm nào hành muối, nào dưa chua, nào vài ba hộp thịt đông mang về cho ba là một người con gái. Người tôi thương đã mấy năm nhưng dùng dằng mãi bây giờ mới dẫn cô ấy về chào ba. Trước khi đi mua sắm nàng có hỏi:
- Ba thích ăn những gì để em mua?
- Ba không thích mấy đồ trong siêu thị đâu. Chỉ thích đồ ăn do mẹ nấu.
Nàng cười bảo:
- Nhất định sau này em sẽ nấu ngon như mẹ anh cho mà coi.
- Ừ! Nếu được vậy thì em cứ yên tâm vì đã có ba bênh vực nhất nhà. Lúc ấy anh có muốn bắt nạt em cũng sợ uy ba lắm.
Lúc về đến nhà nhìn thấy ba ngồi ngoài hiên lột hành làm muối dưa, nước mắt giàn giụa, bốn bề gió là gió. Tôi đứng lặng người… Mới có vài tháng không về thăm nhà mà sao ba già đi nhiều quá, tóc bạc đi, dáng ngồi sao mà xiêu vẹo. Tôi cứ trách gió gì mà gió dữ… Còn ba thì cứ thắc thẩm hoài “hành gì mà cay vậy không biết nữa, bảo sao ngày xưa mỗi lần lột hành mẹ con đều đau sưng mắt”. Tôi bảo:
- Thôi từ năm sau ba đừng lột hành làm gì cho khổ. Nhà có mấy người đâu mà kệch rệch. Ở ngoài siêu thị bán nhiều lắm, con mua lấy vài hộp thì ăn cả tết không hết mà ba. Ba xem này Hương cũng mua về đủ cả rồi.
Ba cầm mấy hộp dưa muối, lấy tay dụi mắt rồi lặng lẽ đi vào nhà, lúc này đến lượt tôi không cần lột vỏ hành mắt cũng cay xè. Nàng có lẽ nhìn thấy cảnh tượng động lòng, thấy ngôi nhà hình như thiếu đi nhiều tiếng cười nên suốt mấy ngày ở chơi nàng lúc nào cũng biết cách làm cho ba vui vẻ. Nàng thay nước cho bình hoa lay ơn, nàng quét dọn cửa nhà tinh tươm, nàng đon đả với bất cứ ai ghé qua nhà chỉ để ngó mặt nàng dâu tương lai. Ba vui vẻ cười nói giả lả, gặp ai cũng khen nàng vừa ngoan lại vừa khéo. Khỏi phải nói, tôi vui như mở cờ trong bụng. Tết cũng vì thế mà ấm cúng và ý nghĩa hơn.
Nàng xin phép gia đình được ở lại đón tết cùng gia đình tôi. Mâm cỗ tất niên một tay nàng giành phần làm hết. Cha con tôi chỉ việc bày biện ban thờ và ra vườn chọn hai cây mía lộc thật đẹp dựng trong nhà. Nhìn mâm cỗ cúng tươm tất đủ mọi món, ba hài lòng lắm. Ba bảo:
- Năm nay mẹ con được nếm những thứ mà con dâu tương lai nấu chắc là vui lắm. Giá mà mẹ con còn sống đến bây giờ thì có phải hạnh phúc lắm không.
Chúng tôi ngồi im lặng bên nhau rất lâu, nhìn ngày cuối năm trôi đi chậm chạp trong những mảnh vụn ký ức chắp nối lấp lánh sắc màu của ba. Trong tiếng cười trong vắt của nàng và trong ước mơ tôi về một mái ấm gia đình có bàn tay của người phụ nữ. Ba bảo giao thừa năm nay nhất định phải bật sâm panh, phải cụng ly nhau để chúc cho một năm an lành, hạnh phúc. Sao tôi cứ muốn níu mãi những giây phút căng tràn hạnh phúc này cùng những khoảnh khắc thấy nụ cười nở trên môi ba mãn nguyện.