Chi phí cho sửa chữa và bảo dưỡng đường hàng năm tại Việt Nam cũng như các nước trên thế giới là rất lớn. Các giải pháp hiện này tồn tại nhiều nhược điểm và bất cập. Đồng thời nhiều trường hợp rất lãng phí do phải bỏ kết cấu bê tông nhựa cũ đã xuống cấp quá mức. Trước thực trạng trên, K.S Vũ Đình Trung- Sở GTVT Đà Nẵng đã giới thiệu công nghệ bảo dưỡng và tái sinh nguội mặt đường bê tông nhựa bằng vật liệu TL-2000.
Thành phần cấu tạo
Nhựa đường TL-2000 được Công ty TNHH HALIK (Isarel) phát triển và nghiên cứu. Đây là một giải pháp công nghệ tiên tiến vừa có khả năng tạo 1 lớp màng chống thấm, trám vết nứt và tăng độ nhám trên đường, đồng thời tái sinh và khôi phục lại tính năng của chất kết dính (nhựa dính) cũ, bảo vệ chống ô xi hóa và xuống cấp của mặt đường nhựa.
K.S Vũ Đình Trung cho biết, TL-2000 là một hỗn hợp được trộn nguội đều bằng các thiết bị trộn giống như máy trộn sơn có các thành phần cấu tạo (% theo khối lượng) gồm: nhựa đường oxi hóa 15-20%, styrene monomer (sản phẩm chưng cất từ dầu mỏ) 5-10%, chất nhuộm màu đen (oxit sắt Fe203) 1%, 5% phụ gia polymer đặc biệt. Ngoài ra, tùy thuộc vào yêu cầu sử dụng cho các dạng sửa chữa hư hỏng mặt đường BTN có thể bổ sung thêm bột khoáng đôlômit, bột đá, đá mạt hay cát... 50 - 70%.
Sau khi đổ tràn hoặc phun một lớp TL-2000 ở nhiệt độ thường lên trên mặt đường nhựa cũ, 1 lớp màng mỏng từ 0.5- 1.0mm được tạo ra trong vài phút. Lớp màng này giống như là 1 tấm áo phủ kín bề mặt cho các phản ứng hóa học diễn ra, tạo ra một số chất khí với các tác nhân tái sinh sẽ bắt đầu thâm nhập vào và tái sinh lớp BTN cũ tới chiều sâu từ 4-6 cm so với bề mặt. Toàn bộ hoạt động tái sinh này sẽ diễn ra trong vòng 4 tháng và chiều dày lớp BTN được tái sinh hiệu quả là từ 4-6cm. Như vậy, TL- 2000 không chỉ tốt trong láng trám kín lớp BTN mà còn có thể khôi phục và tái sinh chất kết dính nhựa đường cũ. Tính năng tái sinh này đạt được nhờ tác dụng từ các thành phần khí ga của TL-2000 bên trong các lỗ rỗng BTN và sự tác dụng này sẽ giảm dần đáng kể từ đỉnh lớp BTN đến độ sâu 60mm và tăng độ đàn hồi của nhựa đường cũ lên.
Các phương pháp bảo dưỡng, sửa chữa mặt đường BTN
Trước hết, láng 1 lớp màng mỏng TL-2000 (Fog seal). Giải pháp này sử dụng TL-2000 để phun lên mặt đường hiện tại tạo ra 1 lớp màng rất mỏng trên bề mặt giúp kéo dài tuổi thọ của kết cấu áo đường lên 8-10 năm bằng việc thẩm thấu vào bên trong kết cấu áo đường để tái sinh nhựa đường cũ, đồng thời trám kín các vết nứt rộng tới 3mm và chống nước thấm xuống mặt đường. Kết quả là độ nhám trên đường đảm bảo tốt do có cốt liệu là bột khoáng đôlômit hoặc bột đá.
Sau đó, láng 1 lớp TL-2000 kết hợp với đá mạt (Chip seal). Bề mặt BTN được phủ bề mặt bằng láng nhựa 1 lớp bằng phun 1 lớp TL-2000 và phủ ngay 1 lớp đá mạt và lu lèn. Phương pháp sửa chữa này thi công đơn giản và độ bền lâu, đưa ra giải pháp tăng sức kháng chống trượt và tạo thành 1 lớp màng chống thấm cho các kết cấu bên dưới cũng như có thể khôi phục tái sinh lại lớp bê tông nhựa cũ. Bằng việc thay thế phương pháp sử dụng chất kết dính thông thường, TL-2000 có thể đạt được độ kết dính tốt hơn với đá mạt, do đó tăng sức kháng chống trượt và tạo lớp chống thấm với độ bền cao hơn. Phương pháp xử lý này có thể khắc phục các hư hỏng lớn trên mặt đường, đồng thời ở cùng thời điểm tái sinh lớp bê tông nhựa cũ và khôi phục lại đặc trưng đàn hồi của lớp kết dính.
Phương pháp thứ ba là trám vết nứt (Crack sealing). Với các vết nứt hẹp (độ mở rộng thông thường 5mm), trám kín các vết nứt này bằng phủ toàn bộ bề mặt với TL-2000 được mô tả như láng 1 lớp màng mỏng (Fog seal). Với độ mở rộng của các vết nứt từ 5mm đến 4cm, có 2 phương pháp có thể sử dụng để trám các vết nứt này. Phương án thứ nhất là xử lý các vết nứt trên lớp bê tông nhựa bằng sử dụng một loại TL-2000 điều chỉnh thêm thành phần cao su gọi là TL-R. Phương án 2 là sử dụng hỗn hợp gồm ½ TL-2000 và ½ cát (hoặc đá mạt tùy vào bề rộng vết nứt) trộn với nhau trám kín vào các vết nứt.
Và cuối cùng là vá ổ gà (Pothole patching). Phương pháp này áp dụng thay thế toàn bộ chiều dày của lớp BTN, có thể bao gồm thay thế và lớp móng trên và lớp móng dưới. 2 phương pháp được sử dụng BTN rải nguội có hiệu quả cao để xử lý các ổ gà và ổ voi trên đường gồm: Phương án 1, BTN cũ được nghiền nhỏ hoặc BTN tái chế trộn với 5% đến 10% TL-2000 (phụ thuộc vào loại cốt liệu).
Yêu cầu nền móng phải ổn định trước khi thi công vá ổ gà. Công tác này có thể tiến hành tốt ngay cả nhiệt độ thấp. Sau đó miếng vá được đầm nhẹ với đầm bàn bằng tay (cao hơn 1-2cm so với mặt đường hiện tại) và đường cho phép thông xe ngay. Cường độ và độ chặt của miếng vá sẽ được hình thành theo thời gian dưới tác động của phương tiện giao thông. Phương án 2, chất kết dính đặc biệt của HALIK được trộn với 1 tỷ lệ nhất định cấp phối đá dăm tạo ra 1 loại BTN polyme nguội. Vật liệu này có thể lưu kho trong một thời gian dài ở ngoài trời hay trong nhà mà không bị đóng bánh hay vón cục.